Posiadanie narkotyków to obok jazdy pod wpływem alkoholu jeden z najczęściej spotykanych czynów zabronionych. Jest on przestępstwem w myśl art. 62 § 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Artykuł ten stanowi, że kto, wbrew przepisom, posiada środki odurząjące lub substancje psychotropowe podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
W ustawie nie znajdziemy terminu „narkotyk„, jednak w jej załaczniku znajdziemy pokaźny wykaz środków odurzających i substantancji psychotropowych, których posiadanie jest penalizowane, takich jak: opium, amfetamina, kokaina, morfina, heroina czy ziele konopi – marihuana.
Podkreślić należy, że posiadanie jest występkiem, który można popełnić wyłącznie umyślnie. Oznacza to, że aby być zagrożonym karą, sprawca musi mieć świadomość posiadania narkotyku.
Zostrzenie kary za posiadanie – znaczna ilość
Ustawa przewiduje zaostrzenie wspomnianej kary, jeśli ilość posiadanych narkotyków jest znaczna. Posiadaczowi znacznej ilości grozi od roku do 10 lat pozbawienia wolności (art. 62 § 2 w/w ustawy). Ustawodawca nie wskazał jednak jaka ilość jest „znaczna”, pozostawiając każdorazowe określenie tej ilości w gestii sądu. Aktualnie dominuje w doktrynie przekonanie, że „znaczna ilość” narkotyku, to ilość wystarczająca do odurzenia kilkudziesięciu osób (kilkadziesiąt działek dilerskich).
Stanowisko to potwierdzają orzeczenia Sądu Najwyższego (m.in. z dnia 1 marca 2006), a także wyroki Sądów Apelacyjnych (np. wyrok z dnia 26 października 2006, sygn. akt II AKa 289/06). Zdarzają się jednak wyjątki, jak np. w wyroku krakowskiego Sądu Apelacyjnego, który stwierdził, że ilość znaczna, to conajmniej kilkadziesiąt tysięcy porcji.
Złagodzenie kary za posiadanie – nieznaczna ilość
Ustawa przewiduje jednak możliwośc złagodzenia wyroku. Jeśli sprawca popełnił czyn „mniejszej wagi” (§ 3 w/w przepisu), podlega karze grzywny, ograniczenia albo pozbawienia wolności do 1 roku. I w tym przypadku jednak ustawa nie wskazuje ilości narkotyku, która wyczerpywałaby tę przesłankę. W wyrokach sądów widać przekonanie, że ilość nieznaczna to ilosć wystarczająca dla odurzenia jednej osoby, np. 1-2 gram marihuany lub kilka tabletek innego narkotyku. Warto zaznaczyć, że orzecznictwo różni się w tym zakresie, a dużą rolę w stosowaniu tego przepisu odgrywa stopień społecznej szkodliwości czynu.
Ilości śladowe i własny użytek
Posiadanie ilości śladowej, tj. ilości niewystarczającej do jednorazowego zażycia i odurzenia kogokolwiek lub ilości niemierzalnej, nie wyczerpuje znamienia „posiadania” w rozumieniu art. 62 w/w ustawy. Za ilośc taką uznać można np. osad na narzędziach służacych do zażywania lub pozostałości w torebce po narkotyku. Stanowisko takie zajął m.in. Sad Najwyższy w wyroku z dnia 20 kwietnia 2011 r.
W nowelizacji z 2011 roku ustawodawca wprowadził art. 62a, a w nim możliwośc umorzenia postępowania w przypadku, gdy podejrzany o popełnienie czynu posiadał nieznaczną ilość na własny użytek. Za taką ilość można uznać np. jednorazową dawkę narkotyku, jednak należy podkreślić, że umorzenie jest jedynie możliwością, a dodaktowo muszą zachodzić odpowiednie okoliczności popełnienia czynu (niska szkodliwośc społeczna, niecelowość kary).
Zostałem zatrzymany i znaleziono u mnie narkotyki, co robić?
Jeśli zostałeś zatrzymany i znaleziono przy Tobie, np. marihuanę, niezwłocznie skontatkuj się z adwokatem. Masz prawo do odmowy odpowiedzi na pytania, ale zalecamy, abyś poinformował funkcjonariuszy, że narkotyk posiadasz na własny użytek. Dopilnuj, żeby zostało to zapisane w protokole z zatrzymania.
Policja prawdopodobnie wykona tzw. narkotest, czyli dokona wstępnego sprawdzenia czy znaleziona substancja jest narkotykiem. Z czynności takiej spisuje się protokół.
Należy wskazać, że narkotest nie jest rozstrzygający, a zaledwie wskazuje, że substancja prawdopodobnie jest narkotykiem. Nie można na jego podstawie postawić zarzutów – do tego niezbędne jest wykonanie badań fizyko-chemicznych. Jeśli jednak narkotest będzie podstawą do skierowania sprawy do sądu, Twój adwokat może próbować go podwazyć i zażądać opinii biegłego toksykologa. Zdarza się, że w badanej substancji stężenie narkotyku jest mniejsze niż zarzuca to prokuratura, co może zmienić zagrożenie czynu lub wpłynąć na wysokość kary orzeczonej.
Istotną kwestią jest także zwrócenie przez Twojego obrońcę uwagi na ustaloną w toku postępowania przygotowawczego wagę narkotyku, gdyż bardzo częstą praktyką Policji i prokuratury jest podawanie wagi brutto – czyli z opakowaniem.
W toku postępowania przygotowawczego prokurator lub Policja mogą zaproponować dobrowolne poddanie się karze. Nie zalecamy jednak przyznawania się do winy bez konsultacji z adwokatem, gdyż oznaczać to będzie skazanie, a co za tym idzie, wpis do rejestru osób skazanych oraz ryzyko odwieszenia kary w przypadku ponownego zatrzymania pod tym samym zarzutem.
Zalecamy natomiast kontakt ze swoim adwokatem, ponieważ zależnie od stanu faktycznego adwokat może doprowadzić do korzystniejszego zakończenia postępowania, m.in.:
- może starać się o warunkowe umorzenie (np. ze względu na niekaralność sprawcy i winę, która nie jest znaczna);
- w toku postępowania sądowego istnieje możliwość orzeczenia przez sąd kary niższej niż proponowana przez policję i prokuraturę;
- adwokat może uzgodnić z prokuratorem karę korzystniejszą niż zaproponowana wstępnie w postępowaniu przygotowawczym;
- po skazaniu obrońca w Twojej sprawie karnej może odwołać się od wyroku.
Tych możliwości pozbawiasz się przyznając się do winy na pierwszym etapie postępowania przygotowawczego. Jeśli jednak zgodziłeś się na skazanie, pamiętaj, że zgodę możesz wycofać i skierować sprawę do sądu. Podczas rozprawy możesz ponownie, aż do zakończenia składania wyjaśnień, przyznać się do winy i przystać na propozycję kary przedstawioną przez prokuraturę.
Prawa autorskie adwokat Warszawa Wola – Anna Rurarz
Data publikacji (stan prawny): 16.07.2014