Droga sądowa nie jest jedynym sposobem na prawomocne potwierdzenie praw do spadku. Można tego dokonać również w kancelarii notarialnej. Zachęcamy do lektury materiału poświęconego tym zagadnieniom.
Do marca 2009 roku jedynym sposobem na stwierdzenie, iż po śmierci spadkodawcy spadek przeszedł na konkretne osoby było przeprowadzenie sprawy o stwierdzenie nabycia spadku przez sąd właściwy ze względu na ostatnie miesce zamieszkania zmarłego.
Po przeprowadzeniu rozprawy i wyjaśnieniu wszystkich istotnych okoliczności sąd wydawał postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. Postanowienie to stawało się prawomocne w sytuacji, gdy żadna ze stron nie wniosła w ustawowym terminie apelacji.
Od marca 2009 roku ustawodawca wprowadził jednak drugi sposób na potwierdzenie przez spadkobiercę (spadkobierców) prawa do spadku. Tym sposobem jest sporządzenie przez notariusza aktu notarialnego poświadczenia dziedziczenia. Dokument ten ma taką samą moc prawną jak prawomocne, sądowe postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku.
Obecnie w sprawach bezkonfliktowych (brak sporów między spadkobiercami w kwestii praw do spadku) akt poświadczenia dziedziczenia można uzyskać już podczas jednego spotkania u notariusza. Jednocześnie, co również jest bardzo istotne, należy pamiętać, iż akt ten może sporządzić każdy notariusz. Nie musimy zatem udawać się w miejsce ostatniego zamieszkania spadkodawcy, zdecydowanie powinno to ułatwić i usprawnić przeprowadzanie spraw spadkowych.
Aby do podpisania aktu u notariusza doszło muszą być spełnione następujące warunki:
- brak jest sporów między spadkobiercami w kwestii praw do spadku
- spadek musi być otwarty (chwila śmierci spadkodawcy) po 1 lipca 1984 roku
- na spotkanie u natariusza muszą przyjść wszystkie osoby, które należą do kręgu spadkobierców ustawowych i testamentowych
Akt poświadczenia dziedziczenia nabiera mocy prawnej z chwilą, gdy zostanie zarejestrowany w elektronicznym rejestrze aktów poświadczenia dziedziczenia.
Dokumenty, które należy przygotować do przeprowadzenia sprawy spadkowej, zarówno przed sądem, jak i przed notariuszem są identyczne. Należy przede wszystkich posiadać: akt zgonu spadkodawcy, akty urodzenia i małżeństwa potencjalnych spadkobierców, testament, ewentualnie testamenty.
Jeżeli spadkodawca pozostawił testament, to notariusz, podobnie jak sąd w postępowaniu sądowym, otwiera go i ogłasza. W sprawach, które następują przed upływem sześciu miesięcy od chwili otwarcia spadku, spadkobiercy muszą złożyć oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.
Koszty przy obydwu sposobach potwierdzenia praw do spadku są podobne. Wprawdzie za sprawę przed sądem zapłacimy kwotę mniejszą, gdyż opłata sądowa wynosi jedynie 50 PLN, jednakże należy doliczyć koszty stawiennictwa w sądzie, który może być oddalony od miejsca zamieszkania zainteresowanego na wyznaczony termin (a może być ich więcej niż jeden).
Poświadczenie dziedziczenia natomiast kosztować będzie 150 PLN netto (100 protokół dziedziczenia oraz 50 sporządzenie samego aktu) niezależnie od liczby osób, które biorą udział w czynności. Do opłaty należy jedynie doliczyć koszty wypisów aktów poświadczenia dziedziczenia. Wypis taki kosztuje 7,32 PLN brutto za każdą stronę.
Prawa autorskie adwokat Warszawa Wola – Anna Rurarz
Data publikacji (stan prawny): 11.08.2012