Sąd w wyroku rozwodowym zawsze orzeka o winie jednego lub obojga małżonków, chyba że winy tej nie da się stwierdzić. Sąd nie jest związany tym wymogiem jedynie na zgodny wniosek małżonków o orzeczenie rozwodu bez winy.
W związku z powyższym, w zakresie winy sąd w wyroku rozwodowym może orzec, że:
- rozkład pożycia nastąpił bez winy – gdy strony zgodnie złożą taki wniosek albo winy stwierdzić się nie da;
- winę za rozkład pożycia ponosi jeden z małżonków;
- winnym rozkładu pożycia są obydwoje małżonkowie.
Jeżeli chodzi o przypadek pierwszy następuje on albo w sytuacji zgodnie złożonego przez strony wniosku o orzekanie bez winy albo kiedy obiektywnie sąd nie może winy stwierdzić. Najczęstszym przypadkiem braku możliwości stwierdzenia winy w rozkładzie pożycia małżeńskiego są choroby psychiczne, niezgodność charakterów małżonków lub inna hierarchia ich życiowych celów.
Drugi i trzeci przypadek dotyczy już wyroków z orzeczeniem o winie, albo jednego małżonka albo obydwóch. Żeby do takiego orzeczenia doszło w procesie rozwodowym jeden z małżonków musi udowodnić zawinione zachowanie, działanie lub zaniechanie małżonka, które doprowadziło do zupełnego i trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego.
Do takiego działania lub zaniechania można zaliczyć m.in.:
- pijaństwo
- agresję,
- groźbę,
- odmowęwspółżycia
- porzucenie
- zdradę
Wina małżonka musi zostać udowodniona. Dowodami w procesie cywilnym mogą być przede wszystkim: zeznania świadków, dokumenty, notatki i protokoły policyjne, obdukcje lekarskie.
Co wynika z powyższego orzekanie o winie ma przede wszystkim wpływ na długość trwania procesu o rozwód. Ponadto rozstrzygnięcie o winie w rozkładzie pożycia małżeńskiego ma wpływ na możliwość dochodzenia alimentów od małżonka po ustaniu małżeństwa.
Małżonek, który został uznany za wyłącznie winnego rozpadu małżeństwa, nie może żądać od swojego byłego niewinnego współmałżonka alimentów. Małżonek niewinny może natomiast zażądać alimentów od małżonka uznanego przez Sad za wyłącznie winnego, jeśli rozwód pociągnął za sobą istotne pogorszenie jego sytuacji materialnej. Małżonek taki nie musi jednak znajdować się w stanie niedostatku.
Z trzecią sytuacją mamy do czynienia, gdy sąd stwierdza winę obojga małżonków albo gdy żaden z małżonków nie został uznany za winnego rozkładu pożycia małżeńskiego. Wtedy, jeżeli jeden małżonek znajduje się w niedostatku, drugi ma obowiązek alimentacyjny w stosunku do niego.
Obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Jednakże, gdy zobowiązanym do płacenia alimentów jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu.
Prawa autorskie adwokat Warszawa Wola – Anna Rurarz
Data publikacji (stan prawny): 26.08.2013